พุทธสุภาษิต หมวดธรรม มีทั้งหมด 91 บทดังนี้
1. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ท่านผู้ดับไป (คือปรินิพพาน) แล้ว ไม่มีประมาณ, จะพึงกล่าวถึงท่านนั้นด้วยเหตุใด เหตุนั้นของท่านก็ไม่มี, เมื่อธรรมทั้งปวง (มีขันธ์เป็นต้น) ถูกเพิกถอนแล้ว แม้คลองแห่งถ้อยคำที่จะพูดถึง ก็เป็นอันถูกเพิกถอนเสียทั้งหมด
2. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เขากล่าวว่า ฟ้ากับดินไกลกัน และ ฝั่งทะเลก็ไกลกัน แต่ธรรมของสัตบุรุษ กับของอสัตบุรุษไกลกันยิ่งกว่านั้น
3. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สมณพราหมณ์บางเหล่ากล่าวธรรมของตนว่าบริบูรณ์, แต่กล่าวธรรมของผู้อื่นว่าเลว (บกพร่อง), เขาย่อมทะเลาะวิวาทกัน แม้ด้วยเหตุนี้ เพราะต่างก็กล่าวข้อสมมุติของตน ๆ ว่าเป็นจริง
4. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงขจัดปัญหาที่เป็นเหตุถือมั่นทั้งปวง ทั้งเบื้องสูง เบื้องต่ำ เบื้องขวาง ท่ามกลาง, เพราะเขาถือมั่นสิ่งใด ๆ ในโลกไว้ มารย่อมติดตามเขาไป เพราะสิ่งนั้น ๆ
5. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja จงเด็ดเยื่อใยของตนเองเสีย เหมือนเอาฝ่ามือเด็ดบัวในฤดูแล้ง จงเพิ่มพูนทางสงบ (ให้ถึง) พระนิพพานที่พระสุคตแสดงแล้ว
6. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ราชรถอันงดงามย่อมคร่ำคร่า แม้ร่างกายก็เข้าถึงชรา ส่วนธรรมของสัตบุรุษย่อมไม่เข้าถึงชรา สัตบุรุษ กับสัตบุรุษเท่านั้นย่อมรู้กันได้
7. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บรรดาทางทั้งหลาย ทางมีองค์ 8 ประเสริฐสุด บรรดาสัจจะทั้งหลาย บท 4 ประเสริฐสุด, บรรดาธรรมทั้งหลาย วิราคธรรม ประเสริฐสุด, และ บรรดาสัตว์ 2 เท้าทั้งหลาย พระพุทธเจ้าผู้มีจักษุ ประเสริฐสุด
8. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บุคคลย่อมเข้าถึงความเป็นกษัตริย์ ด้วยพรหมจรรย์อย่างเลว, ถึงความเป็นเทวดา ด้วยพรหมจรรย์อย่างกลาง, ย่อมบริสุทธิ์ ด้วยพรหมจรรย์อย่างสูง
9. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดปรารถนาโภคทรัพย์ อายุ ยศ สุข อันเป็นทิพย์, ผู้นั้นพึงงดเว้นบาปทั้งหลาย แล้วประพฤติสุจริตธรรม 3 อย่าง
10. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดฟังธรรมแม้น้อย ย่อมเห็นธรรมด้วยกาย ผู้ใดไม่ประมาทธรรม ผู้นั้นแล ชื่อว่าผู้ทรงธรรม
11. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ละปัญจธรรมที่ทำให้เนิ่นช้าได้แล้ว ยินดีในธรรม ที่ไม่มีสิ่งทำให้เนิ่นช้า ผู้นั้นก็บรรลุพระนิพพาน อันปลอดจากโยคะ ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
12. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja กระแสเหล่าใดมีอยู่ในโลก สติเป็นเครื่องกันกระแสเหล่านั้น เรากล่าวว่าสติเป็นเครื่องกั้นกระแส กระแสเหล่านั้นอันบุคคลปิดกั้นได้ด้วยปัญญา
13. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ภิกษุผู้เห็นโทษในกาม มีความประพฤติประเสริฐ ปราศจากตัณหา มีสติทุกเมื่อ พิจารณาแล้ว ดับกิเลสแล้ว ย่อมไม่มีความหวั่นไหว
14. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เบญจขันธ์ที่กำหนดรู้แล้ว มีรากขาดตั้งอยู่ ถึงความสิ้นทุกข์แล้ว ก็ไม่มีภพต่อไปอีก
15. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja มหาราช ธรรมเป็นทาง (ควรดำเนินตาม) ส่วนอธรรม นอกลู่นอกทาง (ไม่ควรดำเนินตาม) อธรรมนำไปนรก ธรรมให้ถึงสุคติ
16. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พระนิพพานที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว ไม่มีโศก ปราศจากธุลี เกษม เป็นที่ดับทุกข์ เป็นสุขดีหนอ
17. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เราตถาคต ไม่เห็นความสวัสดีของสัตว์ทั้งหลาย นอกจากปัญญา ความเพียร ความระวังตัว และ การสละสิ่งทั้งปวง
18. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทุกข์เท่านั้นเกิดขึ้น ทุกข์ย่อมตั้งอยู่ และเสื่อมไป นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรเกิด นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรดับ
19. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงนั่งใกล้ผู้เป็นพหูสูต และ ไม่พึงทำสุตะให้เสื่อม สุตะเป็นรากแห่งพรหมจรรย์ เพราะฉะนั้นควรเป็นผู้ทรงธรรม
20. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ไม่ควรเสพธรรมที่เลว ไม่ควรอยู่กับความประมาท ไม่ควรเสพมิจฉาทิฏฐิ ไม่ควรเป็นคนรกโลก
21. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บุคคลควรเตือนกัน ควรสอนกัน และ ป้องกันจากคนไม่ดี เพราะเขาย่อมเป็นที่รักของคนดี แต่ไม่เป็นที่รักของคนไม่ดี
22. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ถูกราคะย้อม ถูกกองมืด (อวิชชา) ห่อหุ้มแล้ว ย่อมไม่เห็นธรรม สำหรับฝืนใจอันละเอียดลออ ลึกซึ้ง ซึ่งเห็นได้ยาก
23. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ท่านผู้มีทางไกลอันถึงแล้ว หายโศก หลุดพ้นแล้วในธรรมทั้งปวง ละกิเลศเครื่องรัดทั้งปวงแล้ว ย่อมไม่มีความเร่าร้อน
24. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนมีตัณหาเป็นเพื่อน ท่องเที่ยวอยู่ช้านาน ไม่ล่วงพ้นสงสารที่กลับกลอกไปได้
25. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงเป็นผู้พอใจ และ ประทับใจ ในพระนิพพานที่บอกไม่ได้ ผู้มีจิตไม่ติดกาม ท่านเรียกว่า ผู้มีกระแสอยู่เบื้องบน
26. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja กษัตริย์ พราหมณ์ แพทย์ ศูทร จัณฑาล และ คนงานชั้นต่ำ ประพฤติธรรมในโลกนี้แล้ว ย่อมเป็นผู้เสมอกันในสวรรค์ชั้นไตรทิพย์
27. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดประกอบในธรรมวินัยของพระทศพล มีความขวนขวายน้อย พากเพียรละ ความเกิดความตาย ผู้นั้นย่อมบรรลุพระนิพพาน
28. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja กษัตริย์ไม่ทรงตั้งอยู่ในธรรม คนสามัญไม่อาศัยธรรม ชนทั้ง 2 นั้นละโลกแล้ว ย่อมเข้าถึงทุคติ
29. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja นามและรูปย่อมดับไม่เหลือในที่ใด ปัญญา สติ และนามรูปนี้ย่อมดับในที่นั้น เพราะวิญญาณดับ
30. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เมื่อพระพุทธเจ้าผู้ทำความสว่างเกิดขึ้นในโลก, พระองค์ย่อมประกาศธรรมสำหรับดับทุกข์นี้
31. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดสอนธรรมแก่คนที่ปฏิบัติไม่ถูก ถ้าเขาทำตามคำของผู้นั้น จะไม่ไปสู่ทุคติ
32. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีปัญญาทราม มีจิตใจกระด้าง ถึงฟังคำสอนของพระชินเจ้า ก็ยังห่างไกลจากพระสัทธรรม เหมือนดินกับฟ้า
33. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ถึงพร้อมด้วยสัมมัปปธาน มีสติปัฏฐานเป็นอารมณ์ ดารดาษด้วยดอกไม้คือวิมุติติ หาอาสวะมิได้ จักปรินิพพาน
34. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja โสรัจจะ และ อวิหิงสานั้น เป็นช้างเท้าหลัง สติ และ สัมปชัญญะนั้น เป็นช้างเท้าหน้า
35. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีจิตสงบ มีปัญญาเครื่องรักษาตัว มีสติ เป็นผู้เพ่งพินิจ ไม่เยื่อใยในกาม ย่อมเห็นธรรมโดยชอบ
36. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดไม่มีความเคารพในเพื่อนพรหมจารี, ผู้นั้นย่อมห่างจากประสัทธรรม เหมือนฟ้ากับดินฉะนั้น
37. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ชนเหล่าใดประพฤติธรรม ในธรรมที่พระพุทธเจ้ากล่าวดีแล้ว ชนเหล่านั้น จักข้ามแดนมฤตยูที่ข้ามได้ยาก
38. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความหิวเป็นโรคอย่างยิ่ง สังขารเป็นทุกข์อย่างยิ่ง รู้ข้อนั้นตามเป็นจริงแล้ว ดับเสียได้ เป็นสุขอย่างยิ่ง
39. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ฉลาดนั้นเป็นผู้เพ่งพินิจ มีเพียรติดต่อ บากบั่นมั่นคงเป็นนิตย์ ย่อมถูกต้องพระนิพพาน อันปลอดจากโยคะ หาธรรมอื่นยิ่งกว่ามิได้
40. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สัจจะ ธรรมะ อหิงสะ สัญญมะ และ ทมะ มีอยู่ในผู้ใด อารยชนย่อมคบผู้นั้น นั่นเป็นธรรมอันไม่ตายในโลก
41. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ไม่คดโกง ไม่พูดเพ้อ มีปรีชา ไม่หยิ่ง มีใจมั่นคงนั้นแล ย่อมงดงามในธรรม ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว
42. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีลเป็นเบื้องต้น เป็นที่ตั้งอาศัย เป็นมารดาของกัลยาณธรรมทั้งหลาย เป็นประมุขของธรรมทั่วไป ฉะนั้นควรชำระศีลให้บริสุทธิ์
43. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีจิตใจตั้งมั่น ย่อมไม่เบียดเบียนคนอื่น และ แม้ตนเอง
44. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สติ คือความตื่นในโลก
45. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนมีสติ ย่อมดีขึ้นทุกวัน
46. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เกียรติ ย่อมไม่ละผู้ตั้งอยู่ในธรรม
47. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ตั้งมั่นอยู่ในสัทธรรม เป็นผู้เกื้อกูลแก่คนทั้งปวง
48. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า
49. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ประพฤติธรรม อยู่เป็นสุข
50. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีปิติในธรรม อยู่เป็นสุข
51. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ
52. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ตั้งอยู่ในธรรม ย่อมไม่ทำบาป
53. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงเลือกเฟ้นธรรมโดยแยบคาย
54. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี
55. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนมีสติ เท่ากับมีสิ่งนำโชคอยู่ตลอดเวลา
56. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความสะอาด รู้ได้ด้วยคำพูด
57. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศรัทธา เป็นเพื่อนแท้ของคน
58. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทำไม่ได้ อย่าพูด
59. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทุกข์ ย่อมไม่ตกถึงผู้หมดกังวล
60. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ควรเคารพสัทธรรม
61. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมที่ประพฤติดีแล้ว นำสุขมาให้
62. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมของสัตบุรุษ อันสัตบุรุษควรรักษา
63. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมะ ย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม
64. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ตกอยู่ในอำนาจแห่งจิต ย่อมเดือดร้อน
65. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีล พึงรู้ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน
66. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความกตัญญูกตเวที เป็นพื้นฐานของคนดี
67. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พูดอย่างใด ทำอย่างนั้น
68. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีล ยอดเยี่ยมในโลก
69. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เมื่อจิตเศร้าหมอง มีหวังไปทุคติ
70. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja การฝึกจิต เป็นการดี
71. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja โลก ถูกจิตนำไป
72. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ถึงพูดดี ก็ไม่ควรพูดเกินเวลา
73. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทำได้แล้วค่อยพูด
74. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนไม่มีที่พึ่ง อยู่เป็นทุกข์
75. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ปราชญ์ พึงรักษาศีล
76. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้แพ้ ย่อมอยู่เป็นทุกข์
77. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja การระมัดระวังใจ เป็นความดี
78. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja การระมัดระวังกาย เป็นความดี
79. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีปัญญา พึงรักษาจิต
80. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เมื่อจิตไม่เศร้าหมอง มีหวังไปสุคติ
81. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บัณฑิตควรละธรรมดำเสีย
82. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีล เป็นเกราะอย่างอัศจรรย์
83. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บัณฑิตควรเจริญธรรมขาว
84. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สัจจะ เป็นรสดียิ่งกว่าประดารสทั้งหลาย
85. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงประพฤติธรรมให้สุจริต ไม่พึงประพฤติให้ทุจริต
86. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมของสัตบุรุษ รู้ได้ยาก
87. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมแล เป็นธงชัยของพวกฤษี
88. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ประพฤติธรรม ไม่ไปสู่ทุคติ
89. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมของสัตบุรุษ ไม่เข้าถึงความคร่ำคร่า
90. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สิ่งทั้งหลายทั้งปวง ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น
91. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรม เหมือนห้วงน้ำไม่มีตม
|
